Risico’s en gevaren in de voedselveiligheid opgesomd

Laten we eerst kijken naar wat we bedoelen met een risico voor de voedselveiligheid. Een risico betekent dat er een kans bestaat dat het voedsel schadelijk kan zijn voor onze gezondheid. Denk bijvoorbeeld aan bedorven vlees dat niet goed is bewaard of producten die besmet zijn met bacteriën zoals salmonella. Als het risico niet wordt beheerst, kan het leiden tot ernstige ziektes of zelfs een voedselvergiftiging.

Een risico ontstaat als er een gevaar in het spel is. Dat gevaar kan overal in de voedselketen ontstaan: bij de productie, de verwerking, het transport en zelfs in jouw keuken. Er zijn drie hoofdcategorieën gevaren in de voedselveiligheid die bedrijven (en consumenten!) goed in de gaten moeten houden: biologische, chemische en fysische gevaren.

1. Biologische gevaren

Biologische gevaren zijn misschien wel de meest bekende. Dit zijn micro-organismen zoals bacteriën, virussen en parasieten die in voedsel kunnen voorkomen en ziektes kunnen veroorzaken. Denk aan salmonella, listeria en E. coli. Deze kunnen het gevolg zijn van slechte hygiëne, besmet water of onvoldoende verhitting van voedsel. Vooral rauw vlees en ongewassen groente zijn beruchte bronnen van biologische gevaren.

Hoe voorkom je biologische gevaren?

• Zorg ervoor dat je voedsel goed kookt en bewaart.
• Was je handen regelmatig en houd rauwe en bereide producten gescheiden.
• Gebruik altijd schoon keukengerei en let op houdbaarheidsdata.

2. Chemische gevaren in voedselveiligheid

Chemische gevaren ontstaan wanneer schadelijke stoffen in ons voedsel terechtkomen. Dit kunnen natuurlijke gifstoffen zijn, zoals in bepaalde vissen of paddenstoelen, maar ook chemische stoffen die tijdens de productie of verpakking van voedsel zijn gebruikt, zoals pesticiden of schoonmaakmiddelen. Daarnaast kunnen er allergenen aanwezig zijn die bij sommige mensen heftige reacties veroorzaken, zoals noten, gluten of lactose.

Hoe beperk je chemische gevaren?

• Was fruit en groenten goed voordat je ze eet.
• Wees zorgvuldig bij het gebruik van schoonmaakmiddelen in keukens en productieruimtes.
• Zorg voor een goede allergenen controle in het productieproces van voedingsmiddelen.

3. Fysische gevaren in voedselveiligheid

Fysische gevaren zijn vreemde voorwerpen die in voedsel terechtkomen. Dit kunnen metaalresten van productiemachines zijn die in voedsel terechtkomen, stukjes glas van kapotte verpakkingen of zelfs haren/stukjes plastic in kant-en-klaar maaltijden. Deze gevaren ontstaan vaak door defecte machines, slechte kwaliteitscontrole of onzorgvuldigheid tijdens het productieproces. Fysische gevaren kunnen niet alleen ongemak veroorzaken, maar soms ook ernstige verwondingen, zoals verstikking of snijwonden.

Hoe voorkom je fysische gevaren?

• Zorg voor regelmatige inspectie en onderhoud van machines.
• Gebruik metaaldetectoren en andere technieken om vreemde voorwerpen op te sporen.
• Controleer de verpakkingen op beschadigingen voordat het product op de markt komt.

Hoewel bedrijven verantwoordelijk zijn voor het naleven van de voedselveiligheidsnormen, kun je zelf ook veel doen om gevaren te beperken. Bewaar voedsel bij de juiste temperatuur, was groente en fruit grondig en let op kruisbesmetting in de keuken. Denk bijvoorbeeld aan het apart houden van rauw en bereid voedsel en let altijd goed op houdbaarheidsdata.

Een paar tips voor thuis:

• Koel je producten goed: Zet bederfelijke etenswaren zoals zuivel en vlees direct in de koelkast of vriezer.
• Let op kruisbesmetting: Gebruik aparte snijplanken voor rauw vlees en groenten.
• Controleer je voedsel: Controleer producten op schimmel, beschadigingen of vreemde voorwerpen.